Kreatinin, kreatin metabolizmasının ürünüdür. Kreatin sinir hücrelerinde eser olarak ve insan kaslarında enerji rezervi olarak bulunur.
Her gün kreatin’in %2 kadarlık bir oranı Kreatinin’e dönüştürülür, kana karışır ve filitre edilerek idrarla atılır. (bu nedenle de böbrek değeri olarak kullanılır)
Bu şekilde kandaki kreatinin değeri böbrek fonksiyonu hakkında bilgi verir. Böbrek fonksiyonu bozuksa daha az kreatinin idrar ile atılacaktır ve böylece kanda yükselecektir.
Kan serumundaki kreatinin değeri yaş, cinsiyet, böbrek fonksiyonu ve belli ölçüde beslenme (et tüketimi değerin artmasına neden olur), bedensel faaliyet ve kas yapısı ile alakalıdır.
Normal değerler kadın için 0,66 – 1,1 mg/dl, erkekler için 0,85 – 1,25 mg/dl ve 50 yaş sonrasında 0,8 – 1,45 mg/dl arasında değişir.
Kreatinin değerinin düşmesi örneğin kas katabolizmasının artışı, hamilelik, diyabet gibi durumlarda görülür. Yükselmesi ise örneğin aşırı et tüketimi, böbrek hastalıkları (böbrek yetmezliği gibi), idrar yolları taşları, kalp yetmezliği, kas ve kan hastalıkları (dokuyu yıkımı), kas yaralanmaları, alerjik reaksiyon, protein eksikliği sendromu, akromegali ve bazı ilaçlar (opiat ve sitostatik) nedeniyle olur.
Kreatinin-Klerens böbreklerin filitre fonksiyonunu ölçmek içindir. Serum değerleri destekleyici teşhistir. Böbrek filitre fonksiyonu %50 altına düştüğü zaman bu değer kanda yükselir.
Kreatin klerensi hesaplamanın özel formülü vardır ve normal değer 95 – 160 ml/dak. Arasında değişir.
Diyabet veya hamilelikte yüksek, böbrek hastalıkları, bedensel zorlanmalar veya et tüketiminde düşüktür.
