Pankreasın hayati önem taşıyan hormonudur. kan şekerinin hücrelere alımını sağlayarak düşürmekte görevlidir. Fakat yağ, aminoasit-metabolizması için de insülinin önemi vardır.
Kan şekeri değerinin yüksek olması diyabet anlamına gelir (şeker hastalığı). Bu durum insülinin yetersiz üretilmesinden kaynaklanabileceği gibi, pankreas iltihabı veya başka hormon bezlerinin hastalanmasından da kaynaklanabilir (insülin üretiminde rol alan hormonlar) ki bu durumda ‘’sekunder diabet’’ten bahsediyoruz. Çok fazla insülin üretilirse, bu kez kan şekerinde düşüş yaşanır.
Kan değerlerinde insülin konsantrasyonu ile birlikte C-peptit’te kontrol edilir. C-peptit insülin üretilirken aynı oranda üretilir. Normal olarak bu değerler önce aç karnına ve glikoz verilmesinden sonra bir kez daha ölçülür.
Glükoz değerlerinden yola çıkılarak bir teşhis konulabilir fakat diyabetin formu ancak C-peptit veya insülin değerleri ile tanımlanabilir. Tip 1 diabet’te örneğin insülin üretimi bozuktur, tip 2’de ise hücreler insüline karşı duyarsızdır.
Kan şekeri düşük ve C-peptit yüksek ise, bu pankreasta iyi huylu bir tümör olduğuna işaret edebilir (insülinom). Fakat bir böbrek fonksiyonu azlaması da dikkate alınmalıdır.
