AKCİĞER SAĞLIĞI İÇİN BİR DESTEK

Öncelikli olarak belirtmek isterim ki bu yazının içeriği bir tedavi değil bir destek özelliğindedir.

Aslında burada değineceğimiz konu yalnızca akciğerleri değil tüm organizmayı olumlu yönde etkileyecektir.

Akciğerin kendini yenileyebilmesi ve akciğer dokusu üzerinde olumsuz etkilere sahip olan etkenlerden kolayca arınabilmesi için sürekli olarak kullanabileceğiniz bu tarifin üç ana maddesinin özelliklerine değinmek istiyorum.

1. KURKUMA / ZERDEÇAL

Zerdeçal hemen her sağlık sorununda destek olarak kullanılabilecek bir süper besindir. Özelliklerini özetlemek pek mümkün değildir. Olumlu yönde etkilediği mekanizmalar ise temel olarak antienflematuar, antioksidatif, antitoksidasyon, sindirim, kan sulandırıcı, kolestrol düşürücü, antiviral, antibakteriyel, antikanserojen, sindirim düzenleyici olarak sıraladığımızda faydasının ne kadar geniş çaplı olabileceğini görüyoruz ki bunların bir çoğunun akciğer sağlığı ile bağlantısıda elbette kaçınılmazdır.

Zerdeçalın etken maddesi olan curcuminin farklı yollarla akciğerleri nasıl rejenere ettiğine dair bir çok bilimsel araştırma mevcuttur. Örneğin nikotin akciğer dokusunda oksidatif strese yol açmakta ve böylece bedenin kendine özgü antioksidanlarının yükselmesine neden olmaktadır.

Curcuminin akciğer koruyucu özelliği hakkında 2007 yılında hintli araştırmacıların varmış oldukları sonuca göre, curcuminin akciğer fibrozis, KOAH veya astım hastalıklarında steroidal olmayan antienflematuar olarak kullanımına uygundur. Şifalandırma gücünün ötesinde curcumin zehirsiz, doğal ve kullanımı tehlikesiz olan bir maddedir.

2020 yılında İran'da yapılan bir çalışmada ise curcuminin anti-tümör etkisi nedeniyle bir çok kanser hastalığında kullanıldığı görülüyor. Özellikle de akciğer kanserinde curcumin olumlu etkiye sahip. Sağlıklı hücrelerin otofajisini (hücrelerin toksinden arındırılması), apoptoz (kanser hücrelerini intihar programı) destekliyor, akciğer kanser hücrelerinin yaşama ve yayılma yeteneğini yavaşlatıyor. Kanser hücrelerini kemo terapiye daha duyarlı hale getiriyor, bu nedenle (doktor kontrolünde) kemo terapi eşliğinde kullanılabilir olarak nitelendiriliyor.

Tüberküloz hastalığında da başarı ile kullanılabileceğine dair bilgiler bulunuyor.

2. ZENCEFİL

Çoğu zaman mide ülserine karşı koruyucu özelliği, bulantıyı kesmesi, mide mukozasını koruması nedeni ile mide sorunlarında kullanılır. İlaveten Zencefil güçlü bir antioksidan ve antienflematuar özelliğe sahiptir. Özellikle akciğerler gün boyunca solunum yolu ile sürekli olarak zararlı maddelere maruz kalır ve bu maddeler iltihaplanmalara da neden olabilir, bu nedenle zencefil bu özellikleri ile koruyucu olarak oldukça önemlidir.

Zencefilin acı maddeleri balgamın ve akciğerlerdeki diğer zararlı maddelerin atılmasında da yardımcıdır. Bronşiyal kaslar üzerinde rahatlatıcı etkisi ile astım hastalığında da olumlu bir destek olarak düşünülebilir.

SOĞAN

Soğanın etken maddeleri (örneğin quercetin) o kadar etkilidir ki, ingilizce de ''günde bir tane soğan akciğer kanserini uzak tutar'' şeklinde bir söylem dahi bulunmaktadır („An onion a day keeps lung cancer away“ )

Hawai üniversitesinde yarısı sağlıklı ve diğer yarısı akciğer kanseri olan 1000 hasta üzerinde yapılan araştırmada bir yandan sigaranın akciğer kanseri oluşumunda etkisi gözlemlenirken öte yandan soğan tüketiminin artması (ayrıca greyfurt ve elma da) ile akciğer kanseri oluşumundan koruduğu da gözlemlenmiştir. Kişinin beslenme programında ne kadar fazla soğan varsa akciğer kanseri riski o kadar düşüyordu. Günde 20 gram soğan dahi akciğer kanseri riskini yarı yarıya düşürmüştü.

Ayrıca soğanda bulunan Quercetinin, solunum yolları semptomlarına yol açan alerjilerde çok miktarda salgılanan ve iltihaba yol açan histamine karşı da etkili bir antialerjen olarak görüldü.

ŞİMDİ GELELİM TARİFİMİZE

Bu üç temel madde haricinde su ve istediğiniz bir tatlandırıcıya ihtiyacınız olacak. Öncelikle buzdolabında saklayabileceğiniz şuruba benzer bir içecek elde edeceksiniz ve bu karışımdan günde iki kez ve ikişer yemek kaşığı (toplam 4 kaşık) yemeklerden 2 saat önce veya sonra tüketeceksiniz.

2 yemek kaşığı curcuma (zerdeçal) tozu veya 2.5 yemek kaşığı taze öğütülmüş zerdeçal kökü.

400 gram ince doğranmış soğan

1 tane baş parmak büyüklüğünde kıyılmış zencefil

400 gram bal, akçaağaç şurubu vs (isteğe bağlı)

1 litre su

Bazı maddeler (özellikle curcuma) yağda çözünür olduğu için karışıma 1 yemek kaşığı hindistan cevizi yağı (veya istediğiniz herhangi bir yağ) karıştırabilir, curcuminin etkisini artırmak için 1/4 çay tatlı kaşığı kadar kara biber ilave edebilirsiniz.

Bal veya tercihiniz olan tatlandırıcıyı su ile karıştırın ve kaynatın (burada balın özelliğini kaybedip etmemesi konumuz değil, yalnızca bir tatlandırıcı olarak kullanıyoruz)

Kaynayan suya zencefil ve soğanı karıştırın, ardından zerdeçal (tercihe bağlı olarak yağ ve kara biberi de) ilave edip ocağın ayarını orta dereceye düşürün, tencerede bulunan miktar yarıya ininceye kadar yavaş yavaş kaynatın.

Karışımı süzerek kapaklı bir cam şişe veya kavanoza boşaltın ve oda sıcaklığında soğumaya bırakın, daha sonra buzdolabında saklayabilirsiniz.

SAKLAMA SÜRESİ

Tarifi verilen miktar 10 - 14 gün kadar kullanılabilmektedir ve daha uzun süre saklanmamalıdır. Daha fazla kullanmak isterseniz yeniden taze yapmalısınız.

KULLANMA SÜRESİ

Temel olarak sürekli kullanılabilir fakat vücudun alışkanlık yapıp tepkisinin azalmasını önlemek için her 10-14 gün sonrasında 1-2 hafta mola vermeniz mantıklı olacaktır. Bununla birlikte vücudunuzun tepkilerine, sinyallerine dikkat etmeli, bu içeceğin size iyi gelip gelmediğine karar vermelisiniz. Aynı şekilde mola verdiğiniz zaman şikayetlerinizin artıp artmadığına da bakabilirsiniz.

UYARI: Bu tarif bir tedavi değil, bir sağlık desteğidir.

KAYNAK

1. Venkatesan N, Punithavathi D, Babu M. Protection from acute and chronic lung diseases by curcumin. Adv Exp Med Biol. 2007;595:379-405. doi: 10.1007/978-0-387-46401-5_17. PMID: 17569221.Home Healthy Recipes, The lung-cleansing drink that anyone who smokes or who has ever smoked needs to try, 28. Oktober 2016

2. Ashrafizadeh M et al., Versatile role of curcumin and its derivatives in lung cancer therapy, First published: 09 June 2020

3. European Lung Foundation, Lunge und Gesundheit in Europa, Zahlen und Fakten, 2013

4. Townsend EA et al., Effects of Ginger and Its Constituents on Airway Smooth Muscle Relaxation and Calcium Regulation, Am J Respir Cell Mol Biol. 2013 Feb; 48(2): 157163

5. Ghiasvand R et al. Anti-Oxidative and Anti-Inflammatory Effects of Ginger in Health and Physical Activity: Review of Current Evidence, Int J Prev Med. 2013 Apr; 4(Suppl 1): S36S42

6. Salah Khalil, The postulated mechanism of the protective effect of ginger on the aspirin induced gastric ulcer: Histological and immunohistochemical studies, Histol Histopathol. 2015 Jul;30(7):855-64.

7. Le Marchand, Loic, et al., Intake of flavonoids and lung cancer, Journal of the National Cancer Institute, Vol. 92, January 19, 2000, pp. 154-60

8. Tayman C et al., Ginger ( Zingiber officinale ) prevents severe damage to the lungs due to hyperoxia and inflammation, August 2018, Turkish Journal of Medical Sciences, 48(4):892-900, DOI: 10.3906/sag-1803-223

9. Mlcek J, Jurikova T, Skrovankova S, Sochor J. Quercetin and Its Anti-Allergic Immune Response. Molecules. 2016 May 12;21(5):623. doi: 10.3390/molecules21050623. PMID: 27187333; PMCID: PMC6273625.